Cliffrock Castle, het heerlijke relaas van Josephine Rombouts over haar werk op een kasteel in Schotland, heeft een vervolg. Het boek draagt de doeltreffende titel: Terug naar Cliffrock Castle.
In deel een verkneukelden we ons om de broodnuchtere Nederlandse Josephine die met haar man en kinderen naar Schotland is verhuisd. Niet gehinderd door enige kennis van de Britse hogere kringen solliciteert ze naar een baantje als housekeeper op het plaatselijke kasteel.
Josephine is onbevangen, ze heeft Downton Abbey gezien, maar dat was het wel, en (op z’n Nederlands) nogal direct. Dat leidt tot hilarische verwikkelingen en misverstanden omdat hét kenmerk van de Britse elite nou juist is dat men nooit het achterste van de tong laat zien en iedere directheid proberen te vermijden. Dat gaat zo ver dat Josephine van haar collega, de manager van het kasteel, leert hoe je de wensen van de kasteelvrouwe (zíj is de spil op het kasteel, de kasteelheer bungelt er wat goedig bij) moet opvatten, door te deduceren wat ze niet heeft gezegd maar wel heeft bedoeld.
Als housekeeper ziet ze met verbazing hoe de jagers van het landgoed vaak tegen hun zin zo worden gemanipuleerd dat ze enorme antieke kasten verhuizen. Ze ontmoet incompetente koks, maar maakt ook kennis met een briljante kok die minsten zo goed kan charmeren als koken. Ze leert uit een oud boek voor butlers hoe ze zilver moet poetsen en maakt met het resultaat zoveel indruk op haar bazin dat ze prompt aan de complete en zeer uitgebreide collectie wordt gezet. Ze ziet met kromme tenen hoe dakdekkers het eeuwig lekkende dak te lijf gaan. En ze schrijft alles op.
Heerlijk boek. Rombouts is een bevlogen antropoloog die met bijziende belangstelling de wonderlijks biotoop op en rond het kasteel bestudeert en je in geuren en kleuren deelgenoot maakt van haar bevindingen.
De kasteelvrouw, raakt zeer gesteld op Rombouts en in deel twee, terug naar Cliffrock Castle, vertelt ze hoe de relatie tussen de twee zich verinnigt. Josephine maakt promotie. Ze wordt persoonlijk assistent van de kasteelvrouw. Dat zet de verhoudingen binnen het kasteel wel wat op scherp. Was ze een onderdeel van ‘downstairs’, nu staat ze halverwege upstairs en downstairs. Dit boek is net zo luchtig en vrolijk als deel 1, maar hier en daar wringt het wel een beetje: het landgoed omvat een compleet dorp en alles is van de familie. Dat leidt links en rechts tot regelrechte feodale praktijken waarvan je je niet kunt voorstellen dat ze nog bestaan in Europa.
Rombouts verbaast zich erover, houdt zich uitstekend staande, maar voor de elite en voor haar collega’s blijft ze een buitenstaander. Een gewaardeerde buitenstaander, maar een buitenstaander. Cliffrock Castle en de mensen die er al generaties wonen en werken, worden vertrouwd voor Josephine, maar ze blijven ook een mysterie. Een mooi mysterie, dat wel.
