Nederwolf: verdienmodel voor ecologen of kroon op het natuurbeleid? Dat is de vraag die Oswin Schneeweisz en Wouter Roorda onderzoeken.
Nederwolf is sowieso een erg informatief boek. Wist je van de wolvenplaag die in de negentiende eeuw Noord-Limburg plaagde? Een naar verhaal over meerdere kinderen die werden weggegrist en van wie later niet of nauwelijks nog resten werden teruggevonden. En wist je dat de wolf, als het in Europees verband bekijkt allesbehalve bedreigd is?
Oswin Schneeweisz en Wouter Roorda geven in Nederwolf een uitgebreid overzicht van de rol die de wolf in het verleden en het heden in de Nederlandse samenleving speelt. Daarbij gaan ze ook in op de manier waarop de discussie over de wolf momenteel steeds verder verhardt.
Nederwolf als splijtzwam
Het hoeft geen verbazing te wekken dat dit gebeurt, want natuur en (het dichtbevolkte) Nederland, dat blijkt al jaren een moeizame combinatie, waarin momenteel idealistische rewilders die Nederland het liefst grotendeels teruggeven aan de natuur, diametraal komen te staan tegenover mensen die de soms erg ongemakkelijke gevolgen ondervinden van dergelijke idealen.
Eerder bespraken we het fenomeen in de recensie over Heibel in de polder over de Oostvaarderplassen. Het is een bizar fenomeen waarop beide auteurs uitgebreid op ingaan. Ze geven een uitgebreide sociologische analyse van de manier waarop groen idealisme botst met boerenwijsheid, nadat het beheer van het buitengebied overging van jagers, boeren en buitenlui naar ecologen, natuurorganisaties en gesubsidieerde dierenclubs.
In die discussie wordt ook de scheiding tussen stad en platteland pijnlijk zichtbaar: plattelanders worden neergezet als milieuvervuilers en mestfraudeurs die liefst alle wolven afknallen.
Aan de andere kant wekken de anemische vegetariërs die veel met hun neus in de boeken en zo min mogelijk met de laarzen in de klei zitten ergernis. Ze bedenken de meest absurde regeltjes, voeren procedures en maken het platteland vrijwel onleefbaar voor sommigen die er hun brood verdienen.
Oswin Schneeweisz en Wouter Roorda beschrijven de discussie. Ze kiezen niet heel duidelijk partij en houden het zeer beschaafd in dit boek (ook met schitterende geciteerde passages uit literatuur over de vriendschap tussen wolf en mens). Wel sijpelt in hun teksten de verbijstering door over hoe de zaken geregeld zijn in Nederland. Overigens volstaat de feitelijke beschrijving van de feiten al om die verbijstering op te wekken.
De auteurs zetten koeltjes op een rij hoe Natuurmonumenten en de provinciale landschapsorganisaties inmiddels een gebied ter grootte van Limburg en Brabant bezitten. De organisaties kunnen daar mee doen wat ze willen, zonder dat er nog een democratische check overheen gaat. Dat leidt aan de ene kant tot ontegenzeggelijk prachtige natuurgebieden, maar deze organisaties hebben ook een enorme invloed op de manier waarop er met de wolf om wordt gegaan.
De organisaties zijn mordicus tegen elk beheer van de wolvenpopulatie.
Zelfde geldt voor de Zoogdierenstichting. Praat volop mee over het beleid voor de wolf. Diezelfde stichting vindt dat er een enorme biodiversiteitscrisis is en dat de wolf een flinke bijdrage kan leveren aan de bestrijding van die crisis.. Ook hier is de democratische vertegenwoordiging nihil. De gelieerde Zoogdierenvereniging heeft 2000 leden.
Nederwolf: verdienmodel voor ecologen of kroon op natuurbeleid
En dan heb je (onderling nauw gelieerde) dierenrechtenorganisaties nog, zo blijkt uit de beschrijving in Nederwolf. Zwaar gesubsidieerd en gefinancierd door onder meer de Postcodeloterij. Niet te beroerd om handhavingsverzoeken te doen als schapenhouders hun dieren onvoldoende zouden beschermen. Graag bereid aangifte te doen als een wolf die mensen aanvalt doodgeschoten wordt en klaar voor een procedure als een mogelijke probleemwolf gezenderd wordt.
Nederwolf: verdienmodel voor ecologen of kroon op het natuurbeleid? Dat is de vraag. Het begint inmiddels behoorlijk te dringen. Alle dieren zijn gelijk, maar sommige dieren zijn blijkbaar gelijker dan anderen. De wolf heeft, beschermd door allerlei regels vrij spel. Dierenhouders houden hun schapen, koeien en pony’s inmiddels liever binnen. Het welzijn van het ene dier gaat, kortom ten koste van dat van andere dieren.
Schneeweisz en Roorda schrijven intussen dat ecologen en dierenactivisten stellen dat de positie van de wolf in Nederland kwetsbaar is. Op die stelling valt het nodige af te dingen, aldus de auteurs. In Nederland groeit de populatie als kool. De komende jaren met een factor tweeënhalf tot zes, aldus de universiteit van Wageningen. Bovendien is de wolf niet bedreigd. In Europa lopen volop wolven rond.
Je kunt gerust stellen dat het juist enorm goed gaat met de wolf. Probleem is, zo blijkt uit Nederwolf, dat er te weinig ruimte is in Nederland om meer dan een roedel te laten rondlopen. Beheer is, aldus de auteurs eigenlijk de enige mogelijkheid om het samenleven van Nederwolf en Nederlander in goede banen te leiden.
Die keuze is voorlopig nog niet gemaakt. De schrijvers van Nederwolf voorzien dat die keuze gedwongen gemaakt zal worden als de wolvenpopulatie eenmaal te groot is geworden.
