De winst van eerlijk delen is een boek van Lilian Marijnissen waarin de SP-voorvrouw ideeën ontvouwt voor een eerlijker Nederland.
Met de verkiezingen voor de provinciale staten in maart, komt dit boek natuurlijk op een voor de SP handig moment. Marijnissen vraagt zich af hoe we als samenleving zijn gekomen waar we nu zijn. Ze stelt dat de economie en het neoliberalisme werken voor een enkele geluksvogel maar niet voor de maatschappij. Ze constateert een kloof en in het huidige politieke klimaat lijkt een brug verder weg dan ooit.
De tragiek van de SP is dat de partij op heel veel sociale thema’s overlap heeft met de PVV. Die partij is echter in de peilingen ongeveer een keer zo groot als de SP. Andere linkse partijen als GroenLinks en de PvdA zijn in de ogen van veel SP-stemmers veel te progressief, fijntrillend en de aansluiting met de werkende klasse al jaren kwijt. In dit vacuüm probeert Marijnissen niettemin uit te leggen dat eerlijk delen wel degelijk profijtelijk kan zijn – voor de samenleving als geheel.
Het onderwerp van De winst van eerlijk delen heeft raakvlakken met Sander en de brug, waarin Sander Schimmelpenninck diezelfde kloof in de samenleving onderzoekt.
Schimmelpenninck doet vijf voorstellen om Nederland eerlijker te maken.
Waarom lukt het, ook linkse partijen, onvoldoende om de ideeënstrijd te voeren en met een echt alternatief te komen, vraagt Marijnissen zich af. Hoe kan een radicale democratisering het antwoord zijn op de problemen van de huidige tijd? Doorspekt met persoonlijke anekdotes, actuele feiten en keiharde argumenten laat ze zien waar Nederland in haar ogen de verkeerde afslag heeft genomen.
Waar Marijnissen een idealistisch betoog voert, is Schimmelpenninck (ook) nogal pragmatisch. Hij redeneert als volgt: de huidige ongelijkheid is onhoudbaar en leidt onvermijdelijk leidt tot grote maatschappelijke onrust. Bij die onrust hebben logischerwijze de mensen aan de goede kant van de Kloof het meeste te verliezen, aldus Schimmelpenninck maar het lijkt alsof men daar het begrip ‘verlicht eigenbelang’ nog niet helemaal kan vatten.
Vraag is wel of Schimmelpenninck in de zeven jaar dat hij bij Quote werkte niet te veel mensen heeft gezien die wel heel royaal aan de ‘goede kant’ van de kloof verkeren. En die er (tot zijn ergernis) wel heel gemakkelijk vanuit gaan dat ze het allemaal aan zichzelf te danken hebben, zonder oog te hebben voor de bijdrage van de samenleving aan hun succes. Aan de andere kant: er zijn inmiddels zoveel gewone mensen die hard werken, goed op hun centjes passen en nóg niet al te ontspannen door het leven kunnen gaan, dat je je af kunt vragen of het aanpakken van de puissant rijken voldoende soelaas biedt.
Maar interessant is het wel dat een socialist als Marijnissen en een liberaal als Schimmelpenninck ieder via een eigen route wel ongeveer op dezelfde vraag uitkomen: hoe zorg je ervoor dat mensen kansen krijgen én zich verantwoordelijk tonen voor het collectief?
Daarvoor zijn wel fundamentele veranderingen nodig, zo valt te concluderen uit beide boeken. En daar wringt de schoen, want alleen al de de klauwen gelopen stikstofkwestie leert dat de kiezers niet zitten te wachten op fundamentele verandering. Juist in tijden van (internationale) crisis worden kiezers kopschuw voor experiment.
BESTEL HIER JE KATTENBROKKEN, LEKKERE GEURTJES, SCHOOLSPULLEN, KEUKENGEREI, KLEDING, BOEKEN, MUZIEK, SPORTSPULLEN EN STEUN LEESBEEST.
