Groene leugens is het diepgravende en onthullende boek van Kathrin Hartmann waarin ze blootlegt hoe grote bedrijven de aarde behoorlijk uitputten maar er tegelijkertijd in slagen het verhaal te verkopen dat ze groen en duurzaam bezig zijn. Greenwashing is big business.
Voorbeeld? Neem Nespresso met boegbeeld George Clooney. Hij zegt: ‘Het duurzaamheidsprogramma van Nespresso is onovertroffen’. We zien hoe Clooney in Costa Rica, omringd door koffieboeren, een koffieboompje plant. Nestlé positioneert zich als een mensenrechtenorganisatie die 2000 koffieboeren bevrijdt uit de armoede. Daar trekt het bedrijf 2,2 miljoen dollar voor uit. Naar verluidt ontving Clooney 26 miljoen dollar voor zijn reclame-optredens…
Het effect? Hele volksstammen drukken een milieuvervuilende aluminium cupje in de koffiemachine en hebben de illussie aangesmeerd gekregen dat ze daarmee bijdragen aan een betere wereld. Intussen is het in Costa Rica nog steeds bar en boos gesteld met vrijwel alles.
Maar er is (veel) meer. Groene leugens wemelt van de voorbeelden waarmee Hartmann aantoont dat de consument spectaculair bij de neus wordt genomen. Vorige week enterde Greenpeace een schip dat palmolie vervoerde. Greenpeace? Palmolie? Greenpeace helpt toch zeehonden en walvissen en palmolie is toch lekker biologisch? Hartmann beschrijft in haar boek uitgebreid hoe bedrijven Nestlé en Unilever regenwoud na regenwoud afbranden ten gunste van palmolieplantages, daarmee de CO2-uitstoot opstuwen tot onwaarschijnlijke hoogten. De problemen met zeehonden en walvissen verbleken bij de gevolgen van deze door de mens opgeroepen natuurramp. Intussen zet bijvoorbeeld Unilever zichzelf met succes in de markt als een duurzaam bedrijf dat zich inzet tegen de vernietiging van… het regenwoud.
Doen ze dit allemaal op eigen kracht? Nee, Hartmann toont aan dat ze volop hulp krijgen van allerlei hulporganisaties. Zoals bijvoorbeeld het Wereld Natuur Fonds. Hartmann wijst er nog even fijntjes op dat het WNF in 1961 is opgericht als door adel, grootindustriëlen en miljonairs die natuurparadijzen wilden beschermen zodat ze af en toe nog een olifantje konden schieten. ‘Door strategische samenwerkingverbanden met belangrijke economische partners krijgt het WWF invloed op de bevordering van duurzame economie’, aldus het Wereld Natuur Fonds zelf. Dat mag zo zijn: tegelijkertijd legitimeert WWF ook de verwoestende praktijken van veel grote bedrijven.
Natuurlijk is het gemakkelijk om naar grote bedrijven te wijzen die dit soort kwaad aanrichten. Maar deze bedrijven maken producten die massaal worden gekocht door consumenten. Greenwashing is een subtiel spel met de psychologie van de consument. Die wil kopen, meer consumeren (en dus de wereld verder uitputten) maar koestert zich maar wat graag (en misschien al te gemakkelijk) in de illusie dat de aangeboden producten niet slecht of zelfs heel goed zijn voor de wereld. Daar spelen bedrijven slim op in. Karthrin Hartmann legt dit mechanisme genadeloos bloot. Je kunt haar zien als het messcherpe zusje van Teun van de Keuken die ook een onvermoeibare strijd voert tegen gebakken lucht in het supermarktschap. Waar Van der Keuken vaak de korte baan beoefent, neemt Hartmann uitgebreid de tijd om je bij te praten over greenwashing, grote bedrijven en uitbuiting.
Groene leugens is een verbijsterend boek.
WAARDEER JE LEESBEEST? HOU ONS IN DE LUCHT EN BESTEL VIA DEZE SITE JE BOEKEN EN ANDERE SPULLEN.
