Gokkers guldens en gangsters gaat over de drafsport in de tweede helft van de vorige eeuw aan de hand van de omstreden trainer Aonne de Wrede.
Aonne de Wrede (1951) stond erom bekend dat hij de meest hopeloze hobbelpaarden nog aan het draven kreeg. Een vakman met een eigen kijk op paarden die desondanks in de jaren zeventig geen droog brood verdiende. Hij verzon een paar listen. Die hadden te maken met witwassen van zwart geld, het beïnvloeden van koersen en zo af en toe een beetje doping. De Wrede ontwikkelde zich tot een spin in een tamelijk corrupt web. Auteur Marthijs Roorda: ,,Je kunt wel stellen dat hij het uitgevonden heeft.”
Jarenlang domineerde hij de roemruchte drafbanen van Duindigt, Hilversum en Wolvega vanaf de roerige jaren zeventig. Een onnavolgbare smaakmaker in een sport die uitgroeide tot nationaal volksvermaak. De tribunes stroomden vol met gokkers, opportunisten en criminelen die er geld witwasten en gedrogeerde paarden aanmoedigden.
Het goklustige publiek financierde dat met honderden miljoenen guldens waarmee zij rijen dik de totoloketten overbelastten. Een fascinerend boek waarin auteur Marthijs Roorda de lezer een kijkje gunt achter de schermen van een troebele wereld van harddravers.
Aonne de Wrede was behalve een begenadigd trainer en (in de ogen van velen) een gangster, hij had ook een nogal rechtlijnig karakter. Hij kwam daardoor vaak en hard in botsing met collega-trainers, concurrenten, dopingcontroleurs en justitie. Een boek dat leest als een tierelier.
Maar hoe is dat nou allemaal zo gekomen, dat Marthijs Roorda Gokkers guldens en gangsters heeft geschreven met zoveel kleurrijke details? Dat is echt een te gek verhaal: hij is een neef van Oanne. En hij runt in Drachten het bedrijf Get2Green. In zijn familie werd hij als jongetje al gewaarschuwd: blijf uit de buurt van Oanne, want dat is de grootste gangster die er is. Maar goed, oom Oanne was nooit in de buurt en Marthijs had verder niks met paarden, klaar. Totdat hij een paar jaar geleden vernam dat zijn oude oom zich weer in Friesland had gevestigd. ,,Ik dacht: nu het nog kan, wil ik die enorme gangster toch wel een keer spreken.” Zo gezegd zo gedaan.
Tegelijkertijd had Marthijs ook geregeld maatschappelijk betrokken instellingen over de vloer die sponsoring nodig hadden, zo ook sportstichting Dol Fijn uit Drachten. Roorda combineerde twee zaken: hij vroeg zijn oom een draver te kopen. ,,Ik zei nog: niet te duur!” Oanne was best een beetje vereerd en kwam aanzeilen met een Franse draver, Fado, waar niemand nog naar omkeek. ,,Het prijzengeld zou naar Dol Fijn gaan.” Dat leek een beroerde deal voor Dol Fijn, want Fado was nou niet bepaald een supercrack, daar was iedereen het wel over eens. Behalve Aonne. Die ging aan de gang met het paard op een oefenbaantje ergens in Friesland. Langzaam ontwikkelde het dier zich tot een startklaar paard. In de tussentijd was Marthijs geregeld op stal te vinden. ,,Je wordt toch nieuwsgierig. En iedere dag kwam ik met een prachtverhaal thuis.”
Roorda begon aantekeningen te maken, deed een berg research en reconstrueerde langzaam maar zeker de geschiedenis van de naoorlogse drafsport, met de nadruk op de hoogtijdagen in de jaren zeventig en tachtig tot de langzame neergang vanaf de jaren negentig. En Aonne? Was hij inderdaad een gangster? ,,Hij had geen scrupules over doping en matchfixing. Toen hij er eenmaal mee begon, kon hij niet terug. Het gekke is: als je zoiets opzet dan moet je wel heel goed in je werk als paardentrainer zijn. Anders lukt het nooit.”
Toen Gokkers guldens gangsters af was, liet Roorda het boek eerst aan zijn oom lezen. Die was in zijn reactie zijn eigen rechtlijnige zelf. Hij zei: ‘De waarheid is de waarheid’.
En Fado? Die liep in handen van Aonne de Wrede duizenden euro’s aan prijzengeld binnen voor de Stichting Dol Fijn.
BESTEL HIER JE KATTENBROKKEN, LEKKERE GEURTJES, SCHOOLSPULLEN, KEUKENGEREI, KLEDING, BOEKEN, MUZIEK, SPORTSPULLEN EN STEUN LEESBEEST.
