Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken is een van de boeken die is genomineerd voor de Bookspot Literatuurprijs. Miriam Wesselink las dit bijzondere boek van Arjan van Veelen.
Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken is een boek dat is gebaseerd op een waargebeurde geschiedenis. De naamloze ik-figuur is gebaseerd op de schrijver, Arjen van Veelen. Ik zal hier naar hem refereren met ‘A’. Zijn vriend Tomas (zonder h) is de jonggestorven schrijver en dichter Thomas Blondeau. In het boek staat een screenshot van een Teletekstpagina waarop diens dood wordt vermeld.
De titel is gebaseerd op de titel van een hoofdstuk van een boekje dat geschreven is door de man die een originele obelisk van Alexandrië naar New York heeft gehaald. A, student en later docent klassieke talen, is een eenzame doler door het leven; hij is meer een observator van de wereld dan een deelnemer.
Het verhaal heeft drie verhaallijnen: flashbacks van A’s studentenleven, waarin hij Tomas ontmoet en hun daaropvolgende bromance, zijn wat doelloze bestaan in St. Louis, en het hier en nu in Alexandrië.
A is een schuchtere denker, Tomas een flamboyante, overweldigende levensgenieter, overrompelend en geestig, die alles uit het leven wil halen voordat het voorbij is. Hij wil veroveren. Tomas brengt bravoure, plezier en flair in A’s leven, en stimuleert hem in zijn schrijfwerk. Maar hij is ook een poseur; zo maakt hij zichzelf op social media te mooi om waar te zijn. Die pose laat hij tegen het onverwachte einde van zijn leven los; hij laat dan meer van zichzelf en zijn angsten zien. A registreert dat allemaal zonder dat dat aan zijn bewondering afdoet.
A mist zijn vriend na diens ontijdige dood verschrikkelijk. In zijn mijmeringen groeit Tomas uit tot onrealistische proporties, een superheld met een supervermogen om het leven de moeite waard te maken. Eén keer ervaart A euforie en dat is vreemd genoeg bij het bericht van Tomas’ dood. Het geeft A het gevoel dat hij nu uit diens schaduw stapt. Met Tomas’ vrienden wordt dan het leven gevierd, maar de volgende dag drukt het gewicht van het leven opnieuw. En harder, zonder Tomas.
Na Tomas’ dood verhuist hij met zijn vrouw voor haar werk naar het vervallen St. Louis, Missouri. Daar doolt hij met kat Amy als enige metgezel door de armoedige wijken rond, waar hij als journalist over schrijft. In St. Louis begint hij aan een biografie over Alexander de Grote; die hem net zo intrigeert als Tomas.
A gaat naar Alexandrië omdat hij 10 jaar eerder met Tomas in de kroeg heeft afgesproken dat hij daar Alexander zijn excuses zal aanbieden voor zijn analyse dat Alexander ook maar een gewoon mens was. Maar het is ook een queeste, een zoektocht naar Alexanders graf, dat al eeuwen verdwenen is – wat dan ook niet lukt en wat A ook niet had verwacht. In Alexandrië, ook al geen vrolijke stad, loopt hij routes over het stratenplan uit de oudheid en bezoekt de ‘24 dingen die je in Alexandrië moet hebben gezien’. In een drang om Tomas een vorm van eeuwig leven te geven, wil hij in de bibliotheek Tomas’ drie boeken en dichtbundel achterlaten, plus zijn eigen nog onvoltooide Alexanderbiografie, maar dat lukt niet. In plaats daarvan laat hij ze verdwijnen in de zee. Zoals je as zou uitstrooien.
Arjen van Veelen schrijft goed. Hij kan wat hij wil vertellen goed in woorden vangen en interessant maken. Maar er gebeurt niet zo veel. Er zijn vaak (te) lange overpeinzingen over wat vriendschap precies is, wat het leven precies is, lange uiteenzettingen over schrijvers, filosofen, boeken, de oudheid en Alexander de Grote. En obelisken. Iets meer actie en wat minder bespiegeling zouden dit boek goed hebben gedaan.
Miriam Wesselink
Nieuwsgierig naar dit boek? Bestel via de links in dit verhaal en je hebt het boek morgen in huis.
Andere boeken die werden genomineerd voor de Bookspot Literatuurprijs:
